Jeśli dziecko cierpi na OCD, może potrzebować terapeuty lub specjalnego leczenia. Dziecko może być oporne na leczenie, ale w niektórych przypadkach można mu pomóc stosując inne podejście. W takich przypadkach, rodzice dziecka, terapeuta, i specjalny lek są nazywane “dobre chłopaki”. Ostatecznym celem leczenia jest zapobieganie wykonywaniu przez dziecko kompulsywnych rytuałów i lęków. Proces leczenia wymaga od dziecka pojmowania pojęć abstrakcyjnych, znoszenia chwilowego dyskomfortu.

Leki serotoninergiczne

SSRI są uważane za najlepsze leki w leczeniu dziecięcej nerwicy natręctw (OCD). Optymalna dawka tych leków musi być ustalona przez lekarza na podstawie wieku i fizjologii dziecka. Ponieważ dzieci szybko metabolizują leki, wymagają większych dawek niż dorośli. Jednak większe dawki tych leków mogą poprawić objawy.

SSRI są lekami wysoce selektywnymi. Blokują serotoninę, chemiczny posłaniec przyjemności. Ponadto tłumią występowanie zachowań kompulsywnych, a także są skuteczne w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych. Leki serotoninergiczne są skuteczne w leczeniu zarówno dziecięcej, jak i młodzieńczej nerwicy natręctw. Część z tych leków to leki przeciwdepresyjne. Leki te muszą być przyjmowane przez długi okres czasu, zanim zaczną działać.

Naukowcy ocenili 21 badań na ponad 5000 osób. Ich metaanaliza odkryła cztery główne czynniki objawów. Należały do nich myśli agresywne, obsesje seksualne i związane z zanieczyszczeniami zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD). Obsesje związane z czyszczeniem są częstsze u osób dorosłych, natomiast obsesje związane ze sprawdzaniem są rzadkie u młodszych osób. Butwicka i wsp.8 podali również, że 90 procent pacjentów z OCD o młodzieńczym początku doświadczyło z czasem poprawy. Pomimo wielu powikłań leczenia dziecięcego OCD u 90% pacjentów po rozpoczęciu leczenia wystąpiła poprawa w zakresie objawów.

Postępy w naukach neurobiologicznych znacznie poprawiły leczenie dziecięcych zaburzeń psychicznych, w tym zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Obecnie dostępne są badania neuroobrazowe, które pokazują zmiany w mózgu w wyniku leczenia. W przyszłości zidentyfikowane zostaną bardziej specyficzne geny i podtypy, co doprowadzi do bardziej skutecznego leczenia farmakologicznego dziecięcej nerwicy natręctw.

CBT

Leczenie nerwicy natręctw u pacjentów dziecięcych często obejmuje restrukturyzację poznawczą i psychoedukację. Kluczowym elementem tej terapii jest ekspozycja na obawiający się bodziec. Celem ekspozycji jest zmniejszenie kompulsywnej reakcji młodzieży i zmniejszenie związanego z nią dystresu. Powszechnie stosowanym podejściem jest CBT. Jednak zapewnienie odpowiedniego leczenia każdemu dziecku z nerwicą natręctw może być trudne.

Skuteczność CBT w leczeniu nerwicy natręctw jest wysoka, zwłaszcza w połączeniu z lekami. W przypadku dzieci z nasilonymi objawami oraz dzieci z zaburzeniami współwystępującymi zaleca się stosowanie kombinacji CBT i leków. Terapia łączona zmniejsza również ryzyko nawrotu choroby po odstawieniu leków. Chociaż dokładny mechanizm działania CBT jest nadal w dużej mierze nieznany, istnieją pewne dowody, że wpływa ona na neurobiologię zaburzeń lękowych.

Wczesne podejścia behawioralne były skuteczne w leczeniu zaburzeń nerwicowych, ale miały ograniczony sukces w leczeniu depresji. Rewolucja poznawcza spowodowała zmiany w tej dziedzinie, a behawioryzm zaczął tracić swoje wpływy. Rewolucja poznawcza pomogła zdobyć sławę takim psychologom jak Albert Ellis i Aaron T. Beck. Oba systemy opierały się na elementach behawioralnych, ale skupiały się na obecnym problemie, a nie na wydarzeniach z przeszłości. Stosowanie tych metod przyniosło korzyści wielu ludziom.

Podczas pierwszej sesji klinicysta i pani H. nawiązali rapport i pomogli pacjentce w identyfikacji bodźców wywołujących obsesję i kompulsji czystości. Terapeuta pomógł również pani H. wypełnić listę kontrolną YBOCS, aby określić zakres jej kompulsji czystości. Nie miała już żadnych obsesji ani kompulsji psychicznych. Ostatecznie jej początkowy wynik ciężkości wyniósł 25.

Francuskim lekarzom

Pierre’owi Janetowi przypisuje się pomoc w zrozumieniu i leczeniu nerwicy natręctw przez współczesną dziedzinę psychologii. Urodzony w 1873 roku w Paryżu, Janet mieszkał przez większość swojego życia w stolicy Francji. Za życia stał się jednym z czołowych psychologów świata i studiował pod kierunkiem wielkiego Jeana Martina Charcota. Jego prace miały wpływ na rozwój psychologii akademickiej i psychologii klinicznej.

Jakość życia pacjentów z OCD zależy od ich wieku i nasilenia symptomatologii. W leczeniu dzieci z OCD należy uwzględnić wyzwania związane z zaburzeniem, takie jak przystosowanie do życia w rodzinie oraz choroby współistniejące. Ponieważ objawy dziecięcego OCD często pokrywają się z innymi zaburzeniami, kluczowe jest zrozumienie pełnego obrazu pacjenta przy podejmowaniu decyzji o odpowiednim planie leczenia. Wielu pacjentów jest jednak niedostatecznie zdiagnozowanych i nieleczonych, co sprawia, że konieczne jest szybkie szukanie pomocy.

Według Freuda zdrowie psychiczne jest równowagą pomiędzy poszczególnymi elementami jednostki. Jeśli id pragnie przyjemności, to świat zewnętrzny musi zapewnić pole do popisu dla tego popędu przyjemności, w przeciwnym razie superego przekroczyłoby id. Kiedy jednak elementy umysłu nie są zgodne, dochodzi do wewnętrznego konfliktu. W takich przypadkach pojawia się nerwica. Ten rodzaj wewnętrznego konfliktu między częściami umysłu może prowadzić do różnych objawów, w tym do zachowań obsesyjnych.

Terapia poznawczo-behawioralna stała się standardowym leczeniem pierwszego rzutu w umiarkowanych i ciężkich przypadkach dziecięcego OCD. Wśród terapii stosowanych u dzieci wykazała ona wyniki lepsze i porównywalne z leczeniem farmakologicznym. W tabeli 1 wymieniono aktualne badania dotyczące terapii poznawczo-behawioralnej. Inne formy psychoterapii dziecięcego OCD są minimalnie przebadane i wciąż nie zostały udowodnione. Tak więc, choć francuscy lekarze mogą mieć rację, nie ma powodów do paniki!

SSRIs

Antydepresanty są lekami pierwszego rzutu w leczeniu lęku dziecięcego, OCD i depresji. Leki te są ogólnie bezpieczne, dobrze tolerowane i skuteczne, ale ich NNT są niskie. Ważna jest również długość leczenia, ponieważ najczęstsze działania niepożądane to sedacja, ból głowy i bezsenność. Pacjenci pediatryczni mogą lepiej reagować na SSRI niż na stabilizatory nastroju.

Skuteczność SSRI w leczeniu nerwicy natręctw u dzieci opiera się na kilku badaniach. W przeglądzie dokonanym przez Bermana4 w 1942 roku wyodrębniono psychodynamiczne teorie dotyczące nerwicy obsesyjno-kompulsyjnej. W tym czasie u 0,02% z 2800 dzieci w Bellevue Hospital w Nowym Jorku rozpoznano nerwicę obsesyjno-kompulsyjną. Rapoport5 był pionierem badań nad klomipraminą w leczeniu ciężkiego OCD.

Inne SSRI w leczeniu nerwicy natręctw u dzieci wykazały obiecujące wyniki. Wykazano, że badania neuroobrazowe ujawniają zmiany w mózgu w następstwie terapii. Oprócz identyfikacji specyficznych genów i podtypów, w przyszłości zostanie opracowane skuteczniejsze leczenie farmakologiczne. W rezultacie psychiatria dziecięca będzie w stanie lepiej określić skuteczne metody leczenia.

Badania skuteczności SSRI w leczeniu dziecięcego zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD) wykazały, że leki te mogą zmniejszyć objawy i poprawić jakość życia. Oprócz tych badań na odpowiedź na leczenie może wpływać stan współistniejący. Autorzy tego przeglądu zidentyfikowali 21 badań obejmujących ponad 1300 pacjentów pediatrycznych, u których zastosowano terapię lekami z grupy SSRI.

Ponadto u dzieci z OCD często występują schorzenia współtowarzyszące, takie jak depresja. Około jedna trzecia dzieci i młodzieży ma objawy dużej depresji, a ponad jedna czwarta cierpi na zaburzenia Tourette’a. Ponadto, dzieci z OCD często mają w wywiadzie zachowania destrukcyjne, takie jak tiki lub chomikowanie. Jednak pomimo ostatnich postępów w leczeniu, leki z grupy SSRI nie są odpowiednie dla każdego dziecka.

Psychoterapia

Około trzydziestu lat temu psychiatrzy dziecięcy rzadko spotykali się z pacjentami z nerwicą natręctw (OCD). W słynnym przypadku Człowieka Szczura Freud opisał występowanie patologicznych wątpliwości i predyspozycji oraz zdefiniował mechanizmy obronne leżące u podstaw obsesji. Psychoterapia opierała się na teorii Freuda, który zidentyfikował sześć podstawowych czynników psychologicznych wpływających na zachowania obsesyjne. Do czynników tych należą: izolacja afektu, tworzenie reakcji, unieważnienie retroaktywne, predyspozycje i rytuały. W przeglądzie systematycznym 21 badań Mancuso i wsp. podali skuteczność leków serotoninergicznych w leczeniu nerwicy natręctw u dzieci.

Leczenie OCD u dzieci wiąże się z poważnym zamieszaniem w funkcjonowaniu społecznym i akademickim, współwystępującymi zaburzeniami emocjonalnymi i behawioralnymi oraz problemami rodzinnymi. Z tych powodów terapia poznawczo-behawioralna ma kluczowe znaczenie w leczeniu nerwicy natręctw u dzieci i młodzieży. Ponadto udowodniono skuteczność technik ekspozycji i zapobiegania reakcji (ERP). Jednak te metody leczenia mogą być mniej skuteczne u starszych dzieci.

Psychiatria w znacznym stopniu skorzystała z postępów w naukach neurobiologicznych i praktyk opartych na dowodach naukowych. Chociaż etiologia dziecięcego OCD pozostaje niepewna, istnieje duże prawdopodobieństwo, że w grę wchodzą mechanizmy immunologiczne. Infekcje mogą wywołać OCD poprzez uszkodzenie monocytów. Dostępne są leki na pediatryczne OCD, które modyfikują te cytokiny. Przyczyny związane z infekcjami mogą wymagać leczenia farmakologicznego podobnego do stosowanego w pląsawicy Sydenhama.

Aby skutecznie leczyć pediatryczne OCD, należy postawić diagnozę. Istnieje kilka przyczyn pediatrycznego OCD, w tym wiek dziecka i zdolność rodziców do dostosowania się do tego stanu. Dzieci z OCD są szczególnie narażone na depresję i lęk. Oprócz wyżej wymienionych czynników, dziecięce OCD często współistnieje z wieloma różnymi zaburzeniami psychicznymi.

Podobne tematy

Udostępnij